Soutpanne en donderstorms

Dit was tyd om die soutpanne te besoek in die Noord-Kaap. Die eerste dag het ek die southope gaan meet op Loch Maree soutpan, sowat 180km noord-wes van Upington, op die pad wat ‘n mens sou ry na die Kgalagadi oorgrenspark. En dit was agtermiddag toe ek op pad was na Brandvlei dat ek dié storm mee maak net voor Kenhardt.

Kyk, vir die grootste deel van die jaar is die Noord-Kaap droog. Loch Maree is geleë in ‘n semi-woestyngebied met ‘n reënval van 100mm to 180mm per jaar. Plase in dié streek word deur die Kalahari-Wes pyplyn bedien wat 83 plase (695 432ha) vanuit die Oranjerivier van water voorsien.

Wanneer die wolke begin saamtrek op die horison in ‘n opstapeling van blomkole, en jy ry deur ‘n streek waar boere nederig afhanklik is van reën van die Voorsiener, dan kan jy weer saamgesels sonder om ingeslurp te word deur die klaagliedere wat ons daaglikse gesprekke toonset.

Want sien, my pa het altyd gesê die eerste verantwoordelikheid van ‘n heer is om nooit te dink hy’s kaas (en dan is hy nog nie eers dikmelk nie). “Wanneer is jy kaas?” het ek gevra. “Iemand wat dink hy’s kaas,” het hy gesê, “is ‘n man wat, wanneer jy hom vra hoe dit met hom gaan, dink hy is alte waffers.”

En dit het ek ter harte geneem. Ten spyte van al die bewyse dat ons kuiers geïnfiltreer word deur mekaar se duisende murmureringe oor misdaad of eiendomspryse wat daal of oor die Dalai Lama wat ‘n visum geweier moet word en nou kan die vredesberaad nie voortgaan nie, het die waarheid my nog nie tussen die oë geslaan nie: sosiale kringe omhels klaers. Om te kla is die smeermiddel van Suid-Afrikaanse kuiergesprekke.

Ons leef in ‘n kultuur waar jy jou onvrede met jou stem betuig, en as jy nie wil saamdoen nie, is jy vir ewig die buitestaander. Of erger, jy word met argwaan bejeën. Gmpf, geen klagtes uit daai hoek nie. Hy dink seker hy is beter as ons.

Daarom is ek so bly oor die reën in die Noord-Kaap. Nou kan die boere weer asemhaal, want die groenigheid wat soos nuutskeppinge weer opspruit, sal die swartkop dorperskape weer maande van voer voorsien. Nou kan die viertrekbendes weer hier kom wegbreek, want die wêreld is mooi. Nou kan ons weer opgewonde raak oor die rooskleurige toekoms, oor die natuurwonders van ons land, oor die klein dingetjies wat soms te vanselfsprekend oor die oog gesien word.

En al is te veel reën nie té welkom tydens die soutoes nie, moet die ondergrondse soutwater tog ook een of ander tyd weer aangevul word ...